තාත්තා 

පළමු පරිච්ඡේදය

මිහිදුම අතරින් විනිවිද වැටෙන උදැසන හිරු කිරණ යන්තමින් පීදීගෙන එන බන්ඩි ගොයම් කරල් වල වැදීමෙන් හාත්පසම රන් පැහැයක් ගත්තේය. ගොයම් ගස් උඩට හිරු එළිය වැටිමෙන් දිප්තිමතව බබළන පිණිබිංදු සීතලට තම නිරුවත් කකුල් වල දැවටිම ගමේ කිසිම අද ගොවියෙකුට සුවිශේෂ දෙයක් වුයේ නැත. තුන්සිය හැටපස් දවසේම වැස්ස නැතත් සීත මිදුම එක්ක මල් තුහින වැටෙන මේ දියසිරාවට ඔවුන් හුරුවී සිටියේය. කරත්ත පාරෙන් එපිට ඇති වෙල්යායට කුකුලත් අතින් අරන් උදැල්ල කර තියාන යන සියදෝරිස් පින්නේ තෙමි තෙමි මිදුලේ වැලි පිට්ටු හදන පොඩි දිසේ දැක " ආහ්හ්... හිච්චි කොල්ලෝ " යැයි ඔහුගේ පැල් කවි කියා ගොරහැඩි වූ කටහඩින් මහා හයියෙන් කෑ ගසයි. වැලි පිට්ටු හැදීම මදකට නතර කරන පොඩි දිසේ ඔහු දෙස හිස ඔසවා බලන මුත් කෙදිනකවත් ඔහුට නැවත පිළිතුරු දීමක් කර නැත. නමුත් කරුණාරත්න ඉතා කුඩා කළ නිර්වස්ත්‍රව මිදුලේ සෙල්ලම් කරන දවස් වල පටන් සැම දිනකම එතනින් යන විට සියදොරීස් එලෙස ඔහු අමතයි. අවසානයේ "මුන්ට කාලා තෙලේ වැඩිවෙලා, උදැහැනක්ම පින්නේ නටන්න ගියා" යැයි බැනවදිමින් ඔහුගේ මව ටිකිරි මැණිකේ ඇය ඇදසිටින දුම් වැදී අදුරු පැහැ වූ චිත්තයෙන් පොඩි දිසේගේ හිස පිසදමණු කුබුරේ කැඩුණු වක්කඩක් සකසණු හෝ වතුර පහරක් වෙනස් කරමින් සිටින සියදෝරිස් දකියි. දිසානායක මුදියන්සේගේ දරුවන් තිදෙනා අතරින් මද්දුමයා කරුණාරත්න විය.වැඩිමහල් පුතු සෙනවිරත්න වූ අතර ගමේ කොයි කවුරුත් ඔවුන් හැදින් වුයේ පොඩි දිසා හා ලොකු දිසා යනුවෙනි.

වයස අවුරුදු හතළිහක් හෝ ඊට වැඩි සියදෝරිස් මැද ගෙදරට නිතර යනඑන පුද්ගලයෙකු විය. මුදියන්සේගේ නිවසට සවස් කාලයේ ගමේ සියලු දෙනා එක් රොක් වන නිසාවෙන් හා සමස්ථයක් ලෙස ගත කල එය සියලු නිවාස අතර මැදින් කේන්ද්‍රගතව පිහිටි නිසාත් එය මැද ගෙදර ලෙස හැදින්විය. ඉර බැස යාමත් සමග කුබුරු වැඩ නිමා වූ පසු කළුවර වැටෙන යාමයේ හුළු පන්දමක් ද රැගෙන මැද ගෙදරට පැමිණෙන ඔහු පොඩි දිසාගේ සම වයසේ පසුවන ඔහුගේ බාල දරුවා ද ඔහු හා කැටිව පැමිණෙයි. සියදෝරිස් සමග පැමිණෙන උපලි හා පොඩි දිසේ එක්ව කළුවරේම ගොස් වේල්යායට එපිටින් එරබදු ගස් වල ගැට ගසා සිටින ගවයින් ඌන් බැද සිටින රැහැනින් ලෙහා පන්නා දමයි. රාත්‍රිය පුරාවටම කිසිවෙකුගේ ඇස නොගැටෙන මේ ගවයින් ගමේ අස්සක් මුල්ලක් නෑර ඇති වගා හානි කරමින් අවසානයේ සරු අස්වැන්නක් ගැනීමට ඔන්න මෙන්න තිබු කුබුරක ගොයම් ගස් තලාගෙන ඒවා උඩ හතර ගාතයෙන් වැතිර වමාරා කමින් සිටිනු උදැසන වන විට දැක ගත හැක.  උදැසන පාසල් යැමට කරත්ත පාර පැන වෙල්යාය අයිනෙන් වැටි ඇති රේල් පාරේන් ගමන් කරන විට හරකුන්ගේ අයිතිකරුවන් මේ නොසන්ඩාල ක්‍රියාව කළ උන්ගේ අමමා අප්පා මතක් කරමින් තිත්ත කුණුහරුපයෙන් බැන වදිමින් නැවත හරක් ගාල් කිරීමට රැගෙන යන අයුරු දකින විට සිනාසෙන කොළු රැල දැක හරක් අම්බාන් කිරීමට ගත් කෙවිට උන් දෙසට උලුක් කර ඔවුන්ට පරුෂ වචනයෙන් බැන වදින්නේය.

අදටත් පාරේ බස් රියේ ගමන් කිරීමට කැමැත්තක් නොදැක්වූ පොඩි දිසා නිවාඩුවට නිවසට පැමිණෙන විට නාවලපිටිය දුම්රිය ස්ථානයේන් දුම්රියෙන් බැස මැද ගෙදරට වූ යාර සියයක් පමණ වූ කෙටි දුර ගෙවාගෙන රේල් පාර දිගේ පා ගමනින්ම නිවසට පැමිණෙන විට ඔහුගේ සීත අතීත මතකයන්ගෙන් පිරි යයි. කුඩා කල පාසල් ඇරී පොඩි දිසේත් උපාලිත් අනෙකුත් කොලු රැළ සමග නිවසට පැමිණෙන්නේ මේ රේල්පාරෙන්මය. එදා මෙන්ම නාස් පොලු කඩාගෙන යන ඒ සිල්පර කොට සුවදට ඔහු තවම ආශා කළේය. ඒ එන මග දිගට පාර අයිනේ හා නිවෙස් වල ඇති අඔ ගස් පෙර ගස් සියල්ලන්ගේම අවසානයේ ගැටයක්වත් නොමැති වන ගානට ඔවුන් ඒවා සුරා කා ඇත. වැසි දින වලදී ඔවුන් සියලු දෙනාට වැසි කුඩ නැති නිසාවෙන් පාසල් අහවර වන විට වර්ෂාව ඇද වැටුනොත් කොල්ලන් සියලු දෙනා පැමිණෙන්නේ තෙත බරිතවය. එවිට දුම්රිය ස්ථානයට මදක් ඔබ්බෙන් ඇති දුම්රිය සංඥා කුටියේ ඇති ගල් අගුරු පෝරණුව අසලට ගොස් සියලු දෙනාම ඇගවල් වෙලා ගනී.      ප්‍රදේශයේ නිතරම වර්ෂාව නැතත් හීනි පොදයක් හෝ අනිවාර්ය වූ නිසා දුම්රිය සංඥා කුටියේ වැඩ කරන ඇල්බට් මාමාට ඔවුන් කිසි දිනෙක ආගන්තුක දසුනක් නොවිය. බොහෝ දාට දහවල් පාසල් ඇරී ළමුන් එහි යන විට ඔහු දවල් බත් පත අනුභව කරමින් සිටි.

"උඔලට බඩගිනිද " යැයි ඔහු කොළු රැලගෙන් අසයි. එකෙක් දෙන්නෙක් නැත යන්න අදහස් කිරීමට හිස සෙලවුවද බඩජහරි කොල්ලන් වැඩි පිරිස බඩගිනි යැයි එක හඩින් කෑගසයි.

"ආ... මේක යන ගමන් කාපල්ලා." කියමින් ඔහු නිවසින් ගෙන ආ කැවිලි වර්ගයක් හෝ කුඩා ජැම් පේර මල්ලක් ඔවුන් අත තබයි.

ඇල්බට් මාමා ලෙස සියළු දෙනා හැදින්වූ ඔහුගේ වයස අවුරුදු පනහකට ආසන්න විය. ඔහු උසට සරිලන මහතකින් යුතු වයස්ගත පුද්ගලයෙකු විය. සැම විටකම පාහේ සංඥා කුටියට නගින පඩි පේළ මුදුණේ හිද සිටින ඔහු ඔහුගේ අළු පැහැයට හුරු රැවුල අතින් පිරිමදින් කල්පනා බරව හෝ නැති නම් ඔහුගේ දුම් පයිපය උරමින් අහසට දුම් වළාවන් පිබිමින් හෝ කාලය ගත කරයි. අප එහි සිටින විට හදිසියේ ඔහුට දුම්රිය ස්ථානයට යාමට සිදුවූ ඇතැම් අවස්ථාවන්හිදී ඔහු අතැති දුම් පයිප්පය අසල වූ මේසය මත තබා යයි. අප රැලේ සිටින ආණ්ඩපාලම කොල්ලා වූ සුදා එය ගෙන මුවෙන් තබා ආඩම්බරයෙන් දුම් උරන්නා සේ රගපාමින් කොල්ලන් හිනස්සන්නේය. නමුත් වැරදීමකින් හෝ දුම් උගුරක් මුවට ගිය විට ඔහු කුටිය දෙවනත් වෙන්න කහිමින් එතැනින් පැන දුවයි. බොහෝ දින වලදි පොඩි දිසේ පාසැල් ඇරී එතැනින් යන විට සිල්පර කොට උඩ කෙටි අඩි තබමින් ඉතා වේගයෙන් ඇල්බට් මාමාගේ බිරිද ඔහුට දිවා බත් පත රැගෙන එන අයුරු දැක ගත හැකි විය. බත් පත ඔහු අතට දෙන ඇය ඒ ආවාටත් වඩා වේගයෙන් දුම්රිය කම්කරුවන්ගේ නිවාස ඇති ලයිම් පේලිය වෙත දිවගොස් නොපෙනී යයි. ලයිම් පේලියේ දකුණු කෙලවරේ නිවසට ඇය ඇතුළු වනවා ඔහු කීප වරක්ම දැක ඇත. ඇල්බට් මාමා කිසිම දිනක තම දරුවෙක් ගැන වචනයක්වත් කියා නොමැති හෙයින් ඔහුට දරුවන් නැතැයි පොඩි දිසේ කුඩා කල සිතුවේය. නමුත් මිට වසර කිහිපයකට පෙර හෘද රෝගයකින් ඇල්බට් මාමා මියගිය විට ඔහුගේ අවමගුලට සහභාගී වූ අවස්ථාවේ තරමක් තරුණ විය ඉක්මු කාන්තාවක් ඔහුගේ දියණිය ලෙස කීපදෙනෙකු පවසනු පොඩි දිසේට මතකය. පසුව දැනගන්නට ලැබුනේ ඇය විවහා වී වෙනත් නගරයක පදිංචියට යාමෙන් ඇති වූ සිත් තැවුලෙන් ඇල්බට් මාමා අසනීප වූ බවය.

"පොඩි දිසේ.... " යැයි කිසිවෙකු පවසන හඩින් ඔහු අතීත මතකයන්ගෙන් මිදී පියවි ලොවට පිවිසියේය.

"පොඩි දිසාට කවුද ගමට එන්න පාර කිවුවේ..." යැයි උපාලි සිනාමුසු මුහුණෙන් ඇසිය. රැකියාවකට නොගොස් පියාගෙන් ආ කුබුර වපුරමින් ගමට වී කාලය ගත කරන උපාලි කිසි ලෙසකින්වත් වෙනස් වී නැත. පෙර පරිදිම සරමක් කැසපට ගසා සිටින ඔහු නිරුවත් උඩුකය වැසෙන සේ එක් බොත්තමක් පමණක් පියවා කමිසයක් ඇද සිටියේය. කුබුරු වැඩ කිරීම නිසා ඔහුගේ කෙසග සිරුර දැන් හැඩි දැඩිවී ඇත. අන් අයට වන හිරිහැර වලට එරෙහිව නිතර ගමේ චණ්ඩි සමග ගැටුම් අති කරගත් ඔහු එයින් ලැබූ පිහි පහරක කැළලක් තවමත් ඔහුගේ නිකටේ ශේෂව ඇත. මේ කැළල නිසා උපාලි දුටු වනම කෙනෙකුට සිතෙනුයේ ඔහු ගමේ මැර නායකයා විය හැකි බවය.

"කොහෙද වැඩ, එන්න වෙලාවක් තිවූණේ නැ. ඊයේ රැ අයියා හදිසියේම ටැලිෆෝන් පණිවිඩයක් දුන්නා විගහට ගෙදර එන්නය කියලා. උඔ ඒ පැත්තේ ගියේ නැද්ද? අම්මට අසනීපයක්වත් ද කියලා මං මේ තකහනියක් ඇවිත් යන්න ආවේ."

"මොන... වෙන්ඩ බැහැ. මට මැණිකේ නැන්දව අද උදෑහැන එගොඩහා කඩමණ්ඩියේදීත් මුණගැහුණා. උන්දැ ඔය යස අගේට හිටියේ. ලොකු දිසාත් ගමට ආවේ ඊයේ මයේ හිතේ." යැයි උපාලි කිවේය.

"හ්ම්, අයියා හිත හොදින් නෙවෙයි කතා කරේ. මම ගිහින්ම බලලා එන්නම්කෝ. හවසට ගගට යමු."

"ආහ්හ්... වරෙන් වරෙන් අපි නම් ඉතින් තාමත් මඩේන් ගොඩ ආ ගමන් නාන්න යන්නේ ගගට තමයි මහත්තයෝ... " යැයි හඩනගා සිනා සී පැවසු උපාලි රේල් පාරෙන් කුබුරට බැස නියරක් දිගේ ඇතට නොපෙනී යනු ඔහු බලා සිටියේය.

පොඩි දිසේ රැකියාව ගිය අලුත සිට ගමේ මිතුරන් රජයෙන් ඔහු හට ලබා දි තිබු නිල නිවසේ නැවතී විවේක කාලය ගත කිරීමට ඉදහිට පැමිණෙයි. උපාලි වරක් එලෙස පැමිණි විට සේවකයින් පොඩි දිසේට මහත්තයා යැයි පැවසීම උපහාසාත්මක ලෙස බලා සිටි උපාලි එතැන් පටන් සැම විටකම පාහේ මහත්තයා යැයි කියමින් ඔහුව උපහාසයට ලක් කරයි. සියදෝරිස්  මියගියේ උපාලි ඉතා කුඩා කාලයේදීය. ඔහුගේ පිටෙහි අතක සලකුණ නිල් පැහෙයෙන් සටහන්ව තිබු නිසාවෙන් යකෙක් ගසා ඔහු මළ බව ගැමියන් එකල කීවද සාමාන්‍ය පෙළට විද්‍යා විෂය ඉගෙනීමේදී එය හෘදයා භාදයක් නිසාවෙන් හට ගත්තක් බව පොඩි දිසේ වටහගත්තේය. නමුත් එක් දිනක් පාසල් ගමන මගදී අත් හල උපාලිට ඔහු ඒ පිළිබද පැහැදිලි කිරීමට තැත් කල අවස්ථාවේදී "ඔය මොනවා උනාම මොකෝ... තාත්තා මලා නෙවැ" යැයි කියමින් ඔහු සිනා සි ඉවත බලා ගත්තේය. ඔහුගේ සීත පැරේවි යැයි සිතු පොඩි දිසේ ඉන්පසු ඒ පිළිබද ඔහුට ඒ පිළිබදව පැවසීමට නොගියේය.

නිවසේ ගේට්ටුවෙන් ඇතුල් වන විට ඔහුගේ වැඩිමල් සහෝදරයා සෙනවිරත්න බරාදයට හේත්තු වී පාර දෙස බලා සිටිනු පොඩි දිසේ දුටුවේය. උපාලි පැවසු පරිදි අම්මාත් අසනීප නැති නම් ඔහු මෙලෙස රාජකාරි අතරතුර හදිසියේ නිවසට පැමිණීමට පවසන්නේ කුමක් නිසාද යන්න පොඩි දිසාට මහත් ගැටළුවක් විය. මාස දෙකකට වැඩි කාලයක් නිවසට නොපැමිණි ඔහුට වටපිටාවේ කිසියම් නුපුරුදු බවක් දැනිණි. ඒ නිවසට අලුතින් තීන්ත අලේප කර ඇති නිසා බව ඔහුට වැටහී ගියේය. සිවිල් මාර්ග ඉංජිනේරුවරයෙකු ලෙස කටයුතු කරන ඔහුගේ වැඩිමහල් සහෝදරයා වන සෙනවිරත්න අත ඉතා විශාල මුදලක් ඒ දින වල අතමිට ගැවසිනි. ඔහු ඒ මුදල් වියදම් කර පරණ මහගෙදරට නව පන්නයට අලුතින් කැල්ලක් එක් කර නිවාස වඩාත් විශාල කරන ලදි. අවසානයේ එය ගමේ ඇති විශාලම නිවස බවට පත් විය. ගමට ප්‍රථම වරට කළුසුදු රුපවාහිනි යන්ත්‍රයක් ගෙන ආවේ ද සෙනවිරත්නය.  එබැවින් කළුවර වැටෙන යාමයට ගමේ සියලු දෙනා එහි රූප බැලීමට මැද ගෙදරට රැස් වන්නට විය. ඔහු ගමට පැමිණෙන සැම අවස්තාවකදීම ඔහුගේ මිතුරන් රංචුව මැද නිවසට රැස් වී කාබී ප්‍රීති වෙයි. ඉතා කෙළිලොල් ජිවිතයක් ගත කල ඔහු මෙලෙස කල්පනා බරව සිටිනු කිසිවෙකු මින් පෙර දැක නොමැති විය. ගේට්ටුව අරින විට පොඩි දිසේ දුටු ඔහු බරාදයෙන් මැත්ව මිදුලට පැමිණියේය.

" මල්ලි වෙලපහ ආ එක හොදයි." යැයි මුහුණට මද සිනාවක් නගා ගනිමින් ඔහු පැවසිය.

" අයියා මොකෝ හදිසියේම එන්නය කිවුවේ? "

" මහන්සිත් ඇති නේ. තුවායක් අරන් වරෙන් උඩහා ඇල්ලට යමු ඇගපත හෝදගන්න " යැයි බැරෑරුම් කතාවකට මුලපිරීමට සැරසෙමින් ඔහු කිවේය.

" හ්ම්ම්... කෝ අම්මා " යැයි අසමින් පොඩි දිසේ නිවස තුළට ගියේය.

“ ඔය කුස්සියේ හිටියේ ” යැයි හඩනගා කියමින් සේනාරත්න නිවස පහළ වූ කරත්ත පාර අද්දර වූ තේ කඩය දෙසට පියමැන්නේය. 


- මතු සම්භන්ධයි -